Nên chọn trường hay chọn ngành, lựa chọn nào sẽ tốt hơn?

Chọn trường hay chọn ngành - một câu hỏi muôn thuở của bao thế hệ thí sinh mỗi mùa tuyển sinh. Tuy nhiên, theo các chuyên gia tư vấn tuyển sinh, ưu tiên chọn ngành trước khi chọn trường thường là lựa chọn tốt hơn về lâu dài.

(Nguồn ảnh: Internet)

Tại sao nên ưu tiên chọn ngành?

Bởi vì ngành học mới là thứ gắn với sự nghiệp của các em cả đời, sẽ cho các em một nền tảng vững chắc về chuyên môn, đó chính là tiền đề để các em phát triển và sẽ đi cùng với các em trong suốt quãng đường phía trước. Trường học chỉ là bước đệm cho nghề nghiệp sau này và các em sẽ chỉ ở đó khoảng 4 5 năm, nhưng các em có thể sẽ sống với ngành đó cả đời…

Một ngành học phù hợp và yêu thích sẽ đem đến cho các em đam mê và động lực học tập cực lớn. Các em sẽ có động lực cao hơn để tìm tòi, khám phá, vượt qua khó khăn trong học tập. Điều này đóng vai trò vô cùng quan trọng giúp các em duy trì tinh thần và kiên trì với lựa chọn của mình, tránh tình trạng chán nản, bỏ học giữa chừng. Trong tương lai, làm công việc đúng với đam mê và sở trường cũng sẽ giúp các em bớt cảm thấy áp lực hay gò bó mà ngược lại, các em sẽ cảm thấy hứng thú và muốn cống hiến nhiều hơn.

Mỗi người đều có những thế mạnh riêng và chọn ngành phù hợp với năng lực sẽ giúp các em phát huy tối đa những điểm mạnh đó, dễ dàng đạt thành tích cao và tự tin hơn. Khi đã có kiến thức chuyên môn vững chắc và kỹ năng phù hợp với ngành đã chọn, các em sẽ có thêm khả năng cạnh tranh trên thị trường lao động và mở ra nhiều cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp.

(Nguồn ảnh: Hải Nguyễn)

Nếu chưa biết chọn ngành nào, thì nên chọn gì?

Mặc dù chọn ngành là ưu tiên hàng đầu, nhưng nếu chưa xác định được bản thân thích và hứng thú với ngành nghề nào, thì việc chọn trường sẽ giúp ích rất nhiều cho con đường phát triển của các em sau này. 

Đầu tiên, danh tiếng của trường đại học có thể mang lại một "tấm vé" ban đầu giúp các em tự tin hơn khi bước vào thị trường lao động. Bằng cấp từ những trường này thường mang lại lợi thế ban đầu lớn khi đi xin việc, bất kể bạn học ngành gì. Các nhà tuyển dụng có thể tin tưởng vào chất lượng đầu vào và quá trình đào tạo của những trường này. Tuy nhiên, điều này chỉ là yếu tố ban đầu, quan trọng hơn vẫn là năng lực và thái độ của bản thân.

Nếu các  em chỉ có định hướng chung chung (ví dụ: muốn làm kinh tế, muốn làm kỹ thuật) nhưng chưa biết ngành nào là phù hợp nhất thì lúc này, vào một trường đại học danh tiếng, có nhiều ngành đào tạo đa dạng sẽ là cơ hội để các em tìm hiểu và chuyển đổi ngành nếu cần (mặc dù việc chuyển ngành là không hề dễ dàng).

Đặc biệt, môi trường đại học không chỉ là nơi học kiến thức mà còn là môi trường để các em rèn luyện kỹ năng mềm, tham gia các hoạt động ngoại khóa, mở rộng các mối quan hệ xã hội, có nhiều cơ hội học hỏi từ bạn bè, giảng viên giỏi. Những trải nghiệm này góp phần định hình con người và định hướng tương lai của các em. Các em có thể đặt điều đó lên làm tiêu chí ưu tiên hàng đầu: Các trường top thường có môi trường năng động, nhiều câu lạc bộ, hoạt động ngoại khóa, và mạng lưới cựu sinh viên rộng khắp.

(Nguồn ảnh: Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh) 

Lời khuyên dành cho các thí sinh

Thay vì xem đây là hai lựa chọn đối lập, các em hãy coi chúng là hai yếu tố bổ sung cho nhau và cân nhắc kỹ lưỡng những điều sau:

1. Xác định đam mê và năng lực: Hãy dành thời gian tự hỏi bản thân: "Mình thực sự thích gì? Mình giỏi những kỹ năng nào? Mình muốn làm công việc gì trong tương lai?". Hãy tham khảo ý kiến từ gia đình, thầy cô, bạn bè, hoặc làm các bài trắc nghiệm định hướng nghề nghiệp.

2. Nghiên cứu thị trường lao động: Tìm hiểu về xu hướng các ngành nghề trong tương lai, cơ hội việc làm, mức thu nhập và tiềm năng phát triển của các ngành mà các em quan tâm.

3. Lựa chọn ngành phù hợp: Sau khi có cái nhìn rõ ràng về bản thân và thị trường, hãy chọn một hoặc vài ngành học mà các em cảm thấy phù hợp nhất.

4. Tìm kiếm trường đào tạo ngành đó: Với các ngành đã chọn, hãy tìm hiểu những trường đại học nào có chương trình đào tạo tốt nhất cho ngành đó. Cân nhắc các yếu tố như chất lượng giảng dạy, cơ sở vật chất, hoạt động ngoại khóa, cơ hội việc làm, và cả vị trí địa lý của trường.

5. Cân bằng giữa ngành và trường: Trong trường hợp các em có nhiều lựa chọn về ngành và trường, hãy cố gắng tìm điểm cân bằng. 

Việc chọn trường hay chọn ngành không phải là một bài toán 0-1. Nó là một quyết định phức tạp, đòi hỏi các em phải hiểu rõ bản thân, nghiên cứu kỹ lưỡng thị trường lao động và khả năng của mình. Đừng chạy theo số đông hay áp lực từ gia đình, mà hãy chọn con đường mà các em cảm thấy tự tin và có thể phát triển tốt nhất. Cuộc sống đại học và sự nghiệp sau này sẽ là hành trình dài, hãy bắt đầu bằng một quyết định thông thái và thực tế nhất.